Dünya zor zamanlardan geçiyor. Duygusal anlamda gelgitlerin bizi köşeye sıkıştırdığı şu dönemde yerli yersiz her konuda hiddetlenen bir topluma dönüşüyoruz. Bunu anlamak için derin araştırmalar yapmak gereken bir dönemde de değiliz. Bir iki gazete haberi ya da akşam göz atılan bir haber bülteni içimizden taşan öfkenin sonuçlarını görmemiz açısından yeterde artar bile. En acısı ise bunun bizler için normale dönüşmesi.
Öfkeyi anlamak için bir iki kısa tanım yapmak yerinde olacaktır. Öfke normal bir duygudur. Sağlıklıdır. Heyecan gibi hüzün gibi insani yanımızın önemli bir parçasıdır. Öfke konusunda temel sıkıntı öfkeyi hissetmek değil, iç dünyamızda onu işleyememekten kaynaklanan saldırganlık ya da şiddete dönüşmesi halidir. Öfkenin saldırganlığa dönüşmemesi için kendimizi çok iyi bir şekilde ifade etmek gerekir. Kendimizi ne kadar çok kelime ile ifade edersek öfke kontrolünü o denli yüksek oranda sağlarız.
Öfke sürekli insanın hayatında var olan bir duygu değildir. Zamanla bireyin yaşadıkları ile oluşan öğrenilebilir bir davranıştır. Kökeninde korkularımızın ve stresin olduğu durumlardan doğan bir davranış modelidir. Uzun zamanda ya da anlık olarak ortaya çıkabilir. Stres sizin hayatınızda ne kadar yoğun ise öfkede o kadar yoğunlaşacaktır.
Öfke çeşitleri birbirinden farklıdır. Eğer öfkemizi kontrol altında tutmak istiyorsak öncelikli olarak ne tip bir öfkeye sahip olduğumuzu tespit etmek önemlidir. Eğer sürekli içimize atan biri isek içimizde biriken öfke birdenbire bir bomba gibi patlayabilir. İçine atan insan yavaş yavaş hastalanır ve psikolojik problemlere sahip olur. Bu tip öfkeye sahip isek bu KRONİK ÖFKE tipidir. Eğer etrafımıza sürekli yerli yersiz patlıyorsak biz sağlıklı gibi gözüksek de etrafımızdaki insanları hasta ederiz. Bu tip öfke ise AKUT ÖFKE olarak adlandırılır. Etrafımızdaki insanları istediğimiz noktaya doğru çekmek istiyorsak bunun için gergin ve öfkeli gibi davranıyorsak bu da ÖĞRENİLEN ÖFKE dir. Hepsinde de temel olan tek şey birilerinin zarar gördüğüdür.
Öfkemizi kontrol etme yolculuğuna çıkarken bilmemiz gereken bir başka önemli şey ise öfkenin bir sebep değil bir sonuç olduğudur. Yani öfke tek başına hissedilen bir duygu değil başka bir duygunun tezahürüdür. Endişe, üzüntü ve korku gibi duygular çeşitli sebepler ile öfkemizi tetikleyebilir. O yüzden sonuç olarak ortaya çıkan öfkeye değil sebep olarak onu ortaya çıkmasını sağlayan bu tip duygularımıza odaklanmak öfke daha oluşmadan onu engellememizi sağlayacaktır.
Örnek olarak eşinin eve geç kalması noktasında üzülen bir kişi bir süre sonra bu üzüntüyü tolere edemez hale gelip üzüntüsünü öfkeye dönüştürecektir. Bazı İnsanlar ise yaşadıkları üzüntü ile başa çıkamadıklarında ya da üstesinden gelecek bir yol bulamadıklarında üzüntüden kaynaklanan stres faktörleri ile baskı altında kaldıklarında öfkeli bir insana dönüşeceklerdir. Aynı şey bilmediklerinden korkan ve köşeye sıkışınca öfkelerini ortaya çıkaran insanlar içinde geçerlidir.
ÖFKEMİZİ NASIL YÖNETEBİLİRİZ
Öfke oldukça doğal ve sağlıklı bir duygu durumu olmasına rağmen kontrol edilemediği taktide insanı içeriden yıkabilir. Öfke patlamaları kronikleştiğinde vücudumuzu, psikolojimizi ve sevdiklerimizi olumsuz yönde etkiler. Bununla birlikte korkacak karalar bağlayacak bir durum yok bazı egzersizler ve davranış kalıpları ile öfke kontrol altına alınabilir.
- ÖFKE ANINDA NEFES ALACAK ZAMANI KENDİNİZE VERİN Öfkenizi yönetemeyeceğinizi anladığınızda diyafram nefesine dönüp sakin ol , rahatla gibi telkinleri zihnimizden geçirerek derin nefesler alıp verin. Bu durum öfkenizin azalmasına yardımcı olacaktır.
- KENDİNİZİ DOĞRU ŞEKİLDE İFADE EDİN : Öfke patlaması anını yukarıda söylediğimiz gibi derin nefes ile atlatmayı başardıktan ve sakinleştikten sonra kendinizi doğru şekilde ifade edin.
- SPOR EN İYİ DOSTUNUZ: O başlamadığınız yürüyüşlere mutlaka başlayın. Yaşınıza uyumlu olarak yaptığınız spor hormon dengenizi düzenleyeceği için sizi daha sakin ve kendinizle barışık hale getirecektir.
- KISA MOLALAR: Ne iş yapıyor olursanız olun arada verdiğiniz birkaç dakika mola eğer sinirleriniz zıplamaya başladıysa çok iyi gelecektir. Unutmayın makine değilsiniz sizin de dinlenmeye ihtiyacınız var. Gerildiğinizi hissettiğiniz anda 5 ila 10 dakika arası bir mola ile yaptığınız şeyden uzaklaşın.
- NEDENLERDEN ÇOK ÇÖZÜMLERE ODAKLANIN: Bir sıkıntının nedeninden çok nasıl çözüleceğine odaklandığınızda hayatınız sihirli şekilde değişecektir. Eşiniz eve yemeğe elinde olmayan nedenler ile geç kalıyor ise (iş vb.) buna kızmak öfkelenmek yerine yemeğin saatini bir saat ileriye alarak ikinize de bir iyilik yapabilirsiniz.
- SEN YERİNE BEN DİLİNİ KULLANIN: Karşı tarafı suçlayacak sen dilini kullanmaktansa kendi hissettiklerinizi karşıya aktarmak her zaman daha iyi sonuçlar doğuracaktır. Sen hep böyle yapıyorsun yerine ben böyle yaptığında çok üzülüyorum bambaşka bir psikolojik hal yaratacaktır.
- MİZAHIN GÜCÜ: Öfke duyduğunuzda komik bir şeyler izlemek iyi gelecektir. Yüzünüzde oluşan gülümseme tüm bünyenize yayılacaktır. Öfkeli iken bir iki neşeli video izleyin.
- PROFESYONEL YARDIM: Yaptığınız her şeye rağmen öfkenizle başa çıkamıyorsanız profesyonel bir yardım almaktan çekinmeyin.
Unutmayın hayat öfkeye vakit ayıracak kadar uzun değil. Her anınız size verilmiş bir hediyedir. En güzel şekilde değerlendirmek sadece sizin elinizde. Şimdi gidip aynada kendinize gülümseyerek başlayabilirsiniz. Gerisi gelecektir.
M.GÖKTÜRK TURUNÇ
EĞİTİMCİ/DANIŞMAN
Web: gokturkturunc.com instagram : @gokturkturunc
