ANKARA – GÖKSEL YILDIRIM
Türkiye’nin ilk özgün tasarım helikopteri T625, Türk savunma ve havacılık sanayisinin tasarım ve üretimde geldiği noktayı gözler önüne serdi.
Savunma Sanayii Başkanlığının (SSB) koordinatörlüğünde, Türkiye’nin genel maksat helikopteri ihtiyaçlarının özgün bir platformla karşılanması hedefiyle hayata geçirilen Özgün Helikopter Programı’na birçok firma kabiliyetleri doğrultusunda katkı veriyor.
Tüm alt sistemlerin tasarımı yurt içinde gerçekleştirildi
Program kapsamında tüm alt sistemlerin tasarımı yurt içinde gerçekleştirildi. Alt sistem tasarımlarına ilişkin fikri ve sınai mülkiyet hakları SSB’ye ait bulunuyor.
Geliştirme döneminde 14 alt sistemin üretimi Türkiye’de yapıldı. Diğer sistemlerin de seri üretim dönemini destekleyecek şekilde milli imkan ve kabiliyetler kullanılarak üretilmesi hedefleniyor.
Programın ana yüklenicisi TUSAŞ, helikopterin gövdesini, rotor sistemini ve güç aktarma sistemini tasarlayarak üretti.
T625’in aviyonik, haberleşme sistemi, seyrüsefer sistemi, yapısal bütünlük ve kullanım takip sistemi, sistem entegrasyon ve gösterim sistemi, elektronik harp sistemi bileşenlerinde ise ASELSAN’ın imzası bulunuyor. ASELSAN, ayrıca gösterge ve kayıt sisteminde de sorumluluk üstlendi.
TUSAŞ ve ASELSAN dışındaki bazı yerli firmalar da çeşitli kabiliyetlerini helikoptere yansıttı.
Yerli motor da geliyor
Öte yandan, özgün helikoptere yerli motor geliştirilmesine yönelik çalışmalar da yoğun şekilde sürüyor.
Motor geliştirme projesinde, bu sistemin kalbini oluşturan çekirdek motorun ön prototip imalatı tamamlandı ve ilk ateşleme başarıyla gerçekleştirildi.
Proje kapsamında bir yandan Türkiye’de gaz türbinli motor tasarım, geliştirme ve test altyapıları oluşturulurken, diğer yandan helikoptere entegre edilecek 1400 shp gücünde, tip sertifikası alınmış, özgün ve milli motor, TUSAŞ Motor Sanayii AŞ tarafından geliştirilecek.
Helikopterin motoru dışındaki bileşenleri yerli üretilirken, motorun da helikoptere entegre edilmesiyle yerlilik oranı üst seviyeye çıkacak.
“Çok önemli bir başarı”
TUSAŞ Genel Müdürü Temel Kotil, başarıyla gerçekleşen ilk uçuşun ardından personele hitaben bir mektup kaleme aldı. Mektubuna, “Değerli çalışma arkadaşlarım” hitabıyla başlayan Kotil, T625’in ilk uçuşuyla şirketin çok önemli bir başarı elde ederek havacılık alanında ne kadar iddialı olduğunu bir kez daha gösterdiğini belirtti.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın liderliğinde, devletin savunma sanayisine verdiği destekle T625 helikopterinin TUSAŞ tesislerde tamamen milli olarak üretildiğini vurgulayan Kotil, helikopterin söz verdikleri gibi 6 Eylül 2018 günü saat 06.00’da ilk uçuşunu gerçekleştirdiğini anımsattı.
“6 Eylül 2018 tarihe kazınacak”
Bu sevinci sabahın ilk ışıklarında hep birlikte yaşadıklarını aktaran Kotil, mektubunda şunları kaydetti:
“T625 Genel Maksat Helikopterimiz, sizlerin emekleri sayesinde bizlere bu gururu yaşattı. Ülkemiz adına çok önemli bir kazanımı birlikte elde etmiş olduk. Duygularımın tarifsiz olduğunu belirtmekle birlikte, her zaman hatırımda kalacak bir durumdan dolayı sizlere teşekkür etmek isterim. En üst düzeydeki yöneticimizden tüm çalışanlara kadar herkes bu proje için yıllarca, aylarca ve günlerce ciddiyetle çalıştı. Bayram tatilinde çalıştınız, yeri geldi evde eşinizi ve çocuğunuzu ihmal ettiniz. Kimi zaman ise burada sabahladınız. Kısacası, disiplininiz, iş aşkınız, şirket bağlılığınız ve en önemlisi karakterlerinizle şirketimizin gurur tablosu oldunuz. Uçuş bittikten sonra sevinç gözyaşları döken çalışma arkadaşlarımı gözlemledim. Yıllarca bu projeye çalışarak adeta bu anı bekleyen sizlerle çalışabilmekten dolayı bir kez daha onur duydum. O sevinç gözyaşları geleceğe dair neler yapabileceklerimizdeki kararlılığın temsili oldu. Siz ülkeniz için çok ciddi bir fedakarlık yaparak başarı gerçekleştirdiniz. Tarihe sizlerin sayesinde kazınacağını düşündüğüm 6 Eylül 2018’de gerçekleşen gurur tablomuzu sizler de unutmayınız. Vatana ve millete armağan edilen bu büyük gün için tüm emeği geçenlere sonsuz teşekkürlerimi ve tebriklerimi sunarım.”
